Об-ҳавонинг кескин совиши туфайли электр-энергия, газ, шунингдек, коммунал соҳаларда кўплаб муаммолар юзага келмоқда. Шу муносабат билан қиш мавсумида вужудга келадиган муаммоларни ўз вақтида бартараф этиш мақсадида Сурхондарё вилояти ҳамда шаҳар ва туманлар ҳокимликларида узлуксиз навбатчилик штаби ташкил этилган.

Маълумки, бугунги кунда амалга оширилаётган ҳуқуқий ислоҳотларнинг барчаси фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини амалга оширишга кўмаклашиш, жисмоний ва юридик шахсларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини мустаҳкамлашга қаратилган.

Жумладан, Ўзбекистон Руспубликасининг 28.10.2022 йилда қабул қилиган ҳамда қабул қилинганидан 6 ой муддатдан кейин кучга кирадиган, Янги таҳрирдаги Ўзбекистон Республикасининг Меҳнат кодекси ҳам айнан шу мақсадларга қаратилган.

Эски таҳрирдаги ва Янги таҳрирдаги Меҳнат кодекслари бир-биридан фарқли жиҳатлари кўп.

Мисол учун, Эски таҳрирдаги  Меҳнат кодекси 2 қисм, 15 боб, 294 моддадан иборат бўлса,  Янги таҳрирдаги Меҳнат кодекси 2 қисм, 7 бўлим, 34 боб ва 581 моддадан иборат.

Янги таҳрирдагиги Меҳнат кодексининг яъна бир фарқли жиҳати шундаки, якка тартибдаги меҳнатга оид муносабатлар ва улар билан боғлиқ ижтимоий муносабатларни ҳуқуқий тартибга солишнинг асосий принциплари этиб қуйидагилар белгиланган:

-меҳнат ҳуқуларининг тенглиги, меҳнат ва машғулотлар соҳасида камситишни таъқиқлаш;

-меҳнат эркинлиги ва мажбурий меҳнатни таъқиқлаш;

-меҳнат соҳасида ижтимоий шериклик;

меҳнат ҳуқуқлари таъминланишининг ва мажбуриятлар бажарилишининг кафолатланганлиги;

-ходимнинг ҳуқуқий ҳолати ёмонлашишига йўл қўйилмаслиги каби прнциплар қўшилганлигида ҳам кўришимиз мумкин.

Шунингдек, янги таҳрирдаги меҳнат кодексига киритилган, давлат аҳолининг ижтимоий эҳтиёжманд тоифаларини ишга жойлаштириш бўйича қўшимча кафолатларни таъминлаши каби кафолатлар фикримизнинг ёрқин мисоли бўлади.

Яна бир фарқни биз, Эски таҳрирдаги  Меҳнат кодексининг ХХII, Янги таҳрирдагиги Меҳнат кодексининг XIX бобида ёритиб ўтилган, Меҳнат шартномаси тарафларининг моддий жавобгарлигига ҳақидаги қисмларида ҳам кўришимиз мумкин.

Қонунчилигимизда жиноятлрни тавсифлашда уларнинг ўрни, унинг содир этилиши вақти ва жойи, шунингдек, жиноятнинг шахсини ифодаловчи ҳолатлар муҳим аҳамиятга эга ҳисобланади. Жиноят қонунчилиги бўйича жиноятнинг таркиби жиноят субъекти, жиноят субъектив томони, жиноятнинг объекти ва жиноятнинг объекти томони саналади. Мазкур таркиблардан бирининг мавжуд эмаслиги жиноятни истисно этувчи ҳолат ҳисобланади. Шунингдек, қилмишнинг жиноят эканлигини истисно этувчи ҳолатлар мавжуд бўлиб, улар қуйидагилардан иборат:

-кам аҳамиятли қилмишлар;

-зарурий мудофаа;

-охирги зарурат;

-ижтимоий хавфли қилмиш содир этган шахсни ушлаш чоғида зарар етказиш;

-буйруқни ёки бошқача тарздаги вазифани бажариш;

-касб ёки хўжалик фаолияти билан боғлиқ бўлган асосли таваккалчилик;

-жисмоний ёки руҳий мажбурлаш ёхуд қўрқитиш.

Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 36-моддасида “Гарчи ушбу Кодексда жиноят сифатида назарда тутилган қилмишнинг аломатлари мавжуд бўлса-да, ўзининг кам аҳамиятлилиги туфайли ижтимоий хавфли бўлмаган ҳаракат ёки ҳаракатсизлик жиноят деб топилмайди” деб кўрсатиб ўтилган.

Шунингдек, жиноят кодекснинг 37-моддасида “Зарурий мудофаа ҳолатида содир этилган, яъни мудофааланувчи ёхуд бошқа кишининг шахси ёки ҳуқуқларини, жамият ёки давлат манфаатларини қонунга хилоф тажовузлардан тажовузчига зарар етказган ҳолда ҳимоя қилиш чоғида қилинган ҳаракат, агар зарурий мудофаа чегарасидан четга чиқилмаган бўлса”, жиноят деб топилмайди деб таъкидланган. Бироқ тажовузнинг хусусияти ва хавфлилиги даражасига бутунлай мувофиқ келмайдиган мудофаа, зарурий мудофаа чегарасидан четга чиқиш деб топилади. Шунингдек, зарар етказиш мақсадида қасддан ҳужум қилиш истагини қўзғатиш зарурий мудофаа деб топилмайди.

Бундан ташқари, охирги зарурат ҳолатида, яъни шахснинг ёки бошқа фуқароларнинг шахсига ёхуд ҳуқуқларига, жамият ёки давлат манфаатларига таҳдид солувчи хавфни қайтариш учун қонун билан қўриқланадиган ҳуқуқ ва манфаатларга зарар етказган ҳолда содир этилган қилмиш, башарти, шу хавфни ўша ҳолатда бошқа чоралар билан қайтаришнинг иложи бўлмаса ҳамда келтирилган зарар олди олинган зарарга қараганда камроқ бўлса, жиноят деб топилмайди. Бироқ бошқа воситалар орқали хавфнинг олдини олиш мумкин бўлса ёки келтирилган зарар олди олинган зарардан ошиб кетса, қонун билан қўриқланадиган ҳуқуқ ва манфаатларга бундай зарар етказиш охирги зарурат чегарасидан четга чиқиш деб топилади.

Бугун, 13 декабрь куни Шеробод туманидаги маданият марказида туман ҳокимлиги, туман маънавият ва маърифат бўлинмаси, Ёшлар ишлари агентлиги туман бўлими, маданият бўлими ҳамда 8-сонли болалар мусиқа ва санъат мактаби ҳамкорлигида ”Уч авлод учрашуви” тадбири ўтказилди. Унда тумандаги барча мутасаддилар, шунингдек, нуронийлар, маҳалла фаоллари, кенг жамоатчилик вакиллари ва ёшлар иштирок этишди. Тадбир давомида сўзга чиққанлар бугунги кунда юртимизда амалга оширилаётган кенг ислоҳотлар ҳақида сўз юритишди. Шўх куй-қўшиқлар билан тадбир янада файз олди.

Давлатимиз раҳбари Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганлигининг 30 йиллиги муносабати билан инсонпарварлик сиёсатнинг амалий тасдиғи сифатида “Жазо муддатини ўтаётган, қилмишига чин кўнгилдан пушаймон бўлган ва тузалиш йўлига қатъий ўтган бир гуруҳ шахсларни афв этиш тўғрисида”ги фармонни имзолади.