Бугун, 26 ноябрь куни Шеробод туманида эрта тонгда “Соғлом ҳаёт учун 5 минг қадам” шиори остида туман ҳокимлиги, туман Ички ишлар бўлими, Халқ таълими, спортни ривожлантириш бўлими, Ёшлар ишлари агентлиги туман бўлими, тумандаги спорт мактаби билан ҳамкорликда акция ўтказилди. Унда туман Ички ишлар бўлими шахсий таркиби, таълим муассасаси ходимлари қатнашди.

Шеробод туманининг Қишлоқбозор” ва “Чуқуркўл” маҳаллаларини боғловчи кўприк сел тошқини оқибатида вайрон бўлиши натижасида ҳар иккала маҳалла аҳолиси қолаверса бу ердан ўтиб қайтувчилар учун жуда катта муаммо ва ташвиш туғдираётган эди. Фуқаролар бир-неча йиллар давомида ушбу муаммонинг ечимини ҳал этиб беришларини сўраб тегишли идораларга мурожаат қилганлар.

Барчамизга маълумки, жорий йилнинг 29 октябрь куни Меҳнат кодекси янги таҳрирда қабул қилинди. Ҳужжат 6 ойдан сўнг – 2023 йил 30 апрелда кучга киради ва 1995 йилдан бери амалда бўлган Меҳнат кодексининг ўрнини эгаллайди.

Янги таҳрирдаги Меҳнат кодексининг эскисидан асосий фарқли жиҳатларидан бири бу шубҳасиз унинг ҳажмида бўлиб, амалдаги Меҳнат кодекси 2 та қисм (умумий ва махсус қисм), 15 та боб ва 294 та модда мавжуд бўлса, янги таҳрирдаги Меҳнат кодекси эса 2 қисм, 7 бўлим, 34 та боб ва 581 моддадан иборат.

Мазкур кодексининг асосий жиҳатларидан бири шундаки давлат томонидан ишга жойлаштириш бўйича қўшимча кафолатларни таъминланадиган аҳолининг ижтимоий эҳтиёжманд тоифалари белгиланган бўлиб, улар:

14 ёшга тўлмаган болалари, ногиронлиги бўлган болалари бор ёлғиз ота-она, шунингдек кўп болали оилалардаги ота-оналар (18 ёшга тўлмаган тўрт ва ундан ортиқ болалари бўлган оилалар кўп болали оилалар ҳисобланади);

умумий ўрта ва ўрта махсус таълим ташкилотларини, касб-ҳунар мактаблари ва коллежлари ҳамда техникумларини тамомлаб, касбга эга бўлган ёшлар;

“Меҳрибонлик” уйларининг битирувчилари;

Олий таълим ташкилотларининг давлат грантлари бўйича таълим олган битирувчилари;

Мудофаа, Ички ишлар, Фавқулодда вазиятлар вазирликлари, Миллий гвардия, Давлат хавфсизлик хизмати қўшинларидаги муддатли ҳарбий хизматдан бўшатилган шахслар;

ногиронлиги бўлган шахслар;

пенсияолди ёшидаги шахслар (қонунда белгиланган пенсия ёшига қадар икки йил олдин);

жазони ижро этиш муассасаларидан озод қилинган шахслар ёки суднинг қарорига кўра ўзига нисбатан тиббий йўсиндаги мажбурлов чоралари қўлланилган шахслар;

одам савдосидан жабрланганлар.

Меҳнат шартномасига айрим нормаларни киритиш тақиқланади

Энди Меҳнат кодексига кўра, меҳнат шартномасига қуйидаги шартларнинг киритилиши ўз ўзидан ҳақиқий ҳисобланмайди:

ходимнинг ҳолатини меҳнат қонунчилигига ва меҳнат ҳақидаги бошқа ҳужжатларга нисбатан ёмонлаштирадиган;

меҳнат ва машғулотлар соҳасида камситишни тақиқлаш талабларини бузадиган;

мажбурий меҳнатни тақиқлаш ҳақидаги талабларни бузадиган;

ходимни қонунга хилоф ҳаракатларни, бошқаларнинг ёки ходим ўзининг ҳуқуқларини бузадиган, ҳаёти ва соғлиғига таҳдид соладиган, шаънига, қадр-қимматига ёки ишчанлик обрўсига путур етказадиган ҳаракатларни амалга оширишга мажбурлайдиган шартлар.

Янги кодексга мувофиқ дам олиш куни байрам кунига тўғри келса кейинги кунга кўчирилади. Масалан, якшанба – дам олиш куни 1 сентябрга тўғри келса, дам олиш куни душанбага кўчирилади.

Бунда ишлаб чиқариш-техник ва ташкилий шароитлар (мавжуд узлуксиз ишлаб чиқариш, аҳолига ҳар куни хизмат кўрсатиш, навбатчилик асосида ишлаш ва бошқалар) туфайли ишланмайдиган байрам кунлари тўхтатиб қўйиш мумкин бўлмаган ишларни бажаришда дам олиш кунлари кўчирилмайди.

Барчамизга маълумки, сўнгги вақтларда аёлларни турли зўравонликлардан ва тазйиқлардан асраш долзарб аҳамият касб этмоқда.

Шу боисдан, 2019 йилнинг 2 сентябрь куни Ўзбекистон Республикасининг "Хотин-қизларни тазйиқ ва зўравонликдан ҳимоя қилиш тўғрисида"ги ҳамда "Хотин-қизлар ва эркаклар учун тенг ҳуқуқ ва имкониятлар кафолатлари тўғрисида"ги қонунлар қабул қилинди ва улар асосида бир қатор қарор ва фармойишлар ишлаб чиқилиб, амалиётга татбиқ этилди.

Хусусан, "Хотин-қизларни тазйиқ ва зўравонликдан ҳимоя қилиш тўғрисида"ги қонунда зўравонликнинг 4 тури кўрсатиб ўтилган. Зўравонлик ҳолатлари бўйича аниқланган ёки келиб тушган барча хабарлар ўрганиб чиқилиб, бундай салбий ҳолатнинг олдини олиш мақсадида ҳимоя ордерлари бериш амалиёти жорий этилди.

Шунингдек, Вазирлар Маҳкамасининг тазйиқ ва зўравонликдан жабрланган аёлларни ҳимоя қилиш мақсадида 2020 йил 4 январдаги “Хотин-қизларни тазйиқ ва зўравонликдан ҳимоя қилиш тизимини такомиллаштириш тўғрисида”ги қарорига асосан ҳимоя ордери бериш тартиби ҳам белгиланди.

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2021 йил 1–2 июнь кунлари Сурхондарё вилоятига ташрифи давомида берилган топшириқлари ва кенгайтирилган тарзда ўтказилган 30-сонли йиғилиш баёнига асосан Шеробод туманидаги Пошхурт МФЙда 100 ўринли янги замонавий мактабгача таълим ташкилоти биносини қуриш бўйича топшириқ берилган эди.